Adrasan Kültürel Yaşam | Adrasan Doğa Apart Evleri

Adrasan Kültürel Yaşam

Yemek kültüründe kendine özgü bazı yemek ve tatlardan bahsedilebilir. Kömbe, cive ve İç bölgelerdekine benzemeyen arabaşı bunlara örnek verilebilir.

Ölgülük (cenaze) yemeklerinde ilk üç gün “acı yemeği” köylüler tarafından yapılır.

Haftasında bişi, zeytin, peynir, reçel, tavuk çorbası ve fesleğenli patlıcan yemeği;

40 bişisinde bişiden başka, zeytin, peynir reçel ile fesleğenli patlıcan yemeği ve yoğurt;

52’sinde tavuk çorbası, keşkek, etli nohut, et yemeği, dolma, pilav, salata ve tatlı olarak helva yapılır.

Bayram geleneğinde de kendine özgü adetlerden bahsedilebilir. Bayram namazından sonra köy meydanına toplanılır. Herkes meydana şeker döker. Topluca dua edilir.

“Amin, amin, şeker yedim demin” diye çocuklara bağırttırırlar. Daha sonra bu şekerler poşetlerle çocuklara taksim edilir. Büyüklerin ellerinden öpme için ev ziyaretleri yapılır. Arife günü başlayan mezarlık ziyaretleri bayram günleri de devam eder.

Asker uğurlama merasimleri de sosyal yaşantının önemli öğelerindendir. Daha bir ay öncesinden her asker için ayrı ayrı mevlit okutulur ve yemek verilir. Bu yemek 52 yemeği ile aynı menüye sahiptir. Yufka ekmeğinden daha küçük, özel asker ekmeği pişirilir. Askere” bu ekmeğin ortasından ya da kenarından ısırtılır. Ekmeğin geri kalanı ev içinde herhangi bir kapıya asılır. Tezkere alıncaya kadar el sürülmez.

Aynı zamanda askerin evine o dönünceye kadar bir bayrak asılır. Askerin tekrar ekmeğine döneceğine inanılır. Askere gidecek gençler toplanırlar, bir gün öncesinden davul-zurna eşliğinde Ankara yöresi oyunları oynanır. Gidecekleri gün uğurlama töreninde aileler ve yakın akrabalar bir araya gelerek önce dualanır, daha sonra da gönderilir.

Evlilik örf ve adetleri söz kesimi, nişan ve düğün olmak üzere üç aşamada yapılır. Önce kız aile büyükleri tarafından çiçek-çikolata ile istenir. Olumlu cevapta haftaya “söz şerbeti içilir, söz yüzükleri” takılır. Nişan günü, karşılıklı anlaşmayla belirlenir. Belde açık hava düğün bahçesinde nişan oyunları gençler tarafından oynanır. Bir gece devam eder. İmamın duası ve başkanın yüzükleri takması adettendir. Düğün günü yine her iki tarafın rızasıyla belirlenir. Düğün esasen üç gündür. İlk günü “kendirlik” gider. Bu kıza altın takılması anlamına gelir. Kızın tüm eşya ve alınan kıyafetleri, altınları kız evine getirilir. Herkes akşam kına gecesi için tekrar kız evinde toplanır. Burada maniler söylenir. Oyunlar oynanır ve en son kına yakılır. Gelin elini açmazsa altın verilir. Kına sadece ellere değil ayaklara da yakılır. Özellikle:

“Kaynanayı ne yapmalı,

Kaynar kazana atmalı,

Yandım gelin deyince,

Altına odun atmalı.” manisi ünlüdür.

Kına yakılırken “Yüksek yüksek tepelere…” ve Kınayı getir ana…” türkü ve ağıtları yakılır. İkinci gün açık hava düğün bahçesinde saat 08.00’da toplanır. Bu günde gelenekselin dışında herkes modern kıyafetleriyle süslenirler. Dansla tören başlar, oyunlar oynanır. Canlı müzik eşliğinde eğlenilir. Eğlence arasında “takı merasimi” yapılır. Kız ve damat anneleri yanyana otururlar, önlerine bir yolluk serilir. Gelin ve damat el öpmek için yanlarına gelir ve el öperler. Bunun üzerine takı başlar. Tekrar eğlence devam eder. 24.00-01.00 sularında düğün biter. Ertesi gün öğle namazından sonra “gelin almaya” gidilir. Kız evinden konvoyla önce sahile giderek orada damat oynatılır. Daha sonra oğlan evine gelinir. “İndirmelik” adı altında geline yine takılar takılır. Gelin evine girmeden evvel “keçi kesilmesi” adettir. Bu et aynı gün akşam “gelin duası”nda yenilir. Keçi kesildikten sonra gelin arabadan iner. Önceden hazırlanmış sac üstüne konularak su doldurulmuş ibrik gelin tarafından tekmeyle düşürülür. Ardından gelin kapıya çivi çakar, yağ sürer ve kapı önüne bağlı ipi kırarak eve girer. Çivi 8

çakma evine sadık olsun, çivi gibi çakılsın; yağ sürme, yağ-bal gibi geçimli olsun anlamına gelir16.

Cenaze törenleri İslami geleneğe göre yapılır.

Kullanılan yerel ağız ile sadece bölgeye has kelimeler etimolojik ve filolojik değerlendirmeler açısından önemli bir kaynak olma özelliğine sahiptir. Seçilen kelime ve anlamları şöyledir:

Aykırlamak: Yön değiştirmek, An kakma: Tarla sınırını aşma,

Bakır: Kova, Balcan: Patlıcan

Cibi: Civciv, Çakal ağaç: Turunç, aşısız,

Dalağan: Isırgan otu, Yoz portakal: Aşısız portakal,

Dıgı Dıgı: Bili bili, Didmek vurmak: Gagalamak,

Düzgeç: Kalemtraş, Endeme: Fide,

Eslenmek: Seslenmek, Fıydırmak: Atmak,

Geçenlemek: Zayıflamak, Gere: Kapat,

Gilik: Çekirdek (tüm meyve yiyecekler için),

Golüstü: Üstünkörü Gotdiri: Eşek sıpası,

Gömbet: Su birikintisi, Güver: Soğan tohumu,

İbişmek: Sırta almak, İni: Kayın,

Kaktırmak: İttirmek, Kürek yemişi: mısır inciri

Külümek: Fidanı geçici olarak toprağa gömmek,

Meletura: Arapsaçı, Ölgülük: Cenaze evi,

Öndüğün: Geçmiş gün, Pılçırmak: Dağılmak,

Pinar: Ardıç, pelit ağacı, Siil: Odun yarma çivisi,

Siklet: Bisiklet, Şibbek: Terlik,

Teynel: Defne ağacı, Keme: Fare…